วัดหงส์รัตนารามราชวรวิหาร (WAT HONG RATTANARAM RATCHAWORAWIHAN) เป็นพระอารามหลวงชั้นโท ชนิดราชวรวิหาร เป็นวัดโบราณมีมาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา เดิมเรียกกันว่า วัด เจ้าสัวหง หรือ วัดเจ้าขรัวหง เพราะเศรษฐีชาวจีนชื่อ นายหง เป็นผู้สร้าง
ในสมัยกรุงธนบุรีมีชื่อว่า วัดหงษ์อาวาสวิหาร ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ ๑ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ เปลี่ยนชื่อวัดเป็น วัดหงส์อาวาศวรวิหาร และในสมัยรัชกาลที่ ๒ เปลี่ยน ชื่อวัดเป็น วัดหงส์อาวาสวรวิหาร
ต่อมา พ.ศ.๒๕๕๘ ในสมัยรัชกาลที่ ๖ ได้เปลี่ยนชื่อวัดอีกครั้งหนึ่งเป็น วัดหงส์รัตนาราม ราชวรวิหาร ในสมัยกรุงธนบุรีถือว่าวัดนี้เป็นศูนย์กลางการศึกษาทางศาสนา เพราะอยู่ติดกับเขตพระราชฐาน สมเด็จพระเจ้า ตากสินมหาราช จึงทรงรับไว้ในพระบรมราชูปถัมภ์
ต่อมาสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ใด้มีการปฏิสังขรณ์วัดนี้ครั้งใหญ่ในสมัยรัชกาลที่ ๓ พระอุโบสถมีพาไลแบบศิลปะรัชกาลที่ ๓ ซุ้มประตูลักษณะจีนปนฝรั่ง ลายปูนปั้นที่ซุ้มประตูและหน้าต่างได้รับการยกย่องว่างดงามมาก ภายในพระอุโบสถมีภาพจิตรกรรมสีฝุ่นเขียนใส่ไว้ในกรอบกระจกเรื่อง รัตนพิมพวงศ์ (ตำนานพระแก้วมรกต) ฝีมือช่างในสมัยรัชกาลที่ ๓ และรัชกาลที่ ๔ บานประตูของหอไตรสลักเป็นลายเครือเถาฝีมือช่างสมัยต้นรัตนโกสินทร์
ในพระอุโบสถมีพระพุทธรูปทองคำโบราณ ซึ่งเดิมองค์พระได้ถูกพอกด้วยปูนปั้น เมื่อได้กะเทาะปูนออกจึงพบองค์พระเป็นทองคำ เนื้อห้า เป็นพระพุทธรูปสมัยสุโขทัย ที่บริเวณฐานพระมีอักษรสมัยอู่ทองจารึกอยู่ กรมศิลปากรได้ขึ้นทะเบียน วัดหงส์รัตนาราม ราชวรวิหาร เป็นโบราณสถานสำคัญของชาติ เมื่อปี พ.ศ.๒๔๙๒
พระอุโบสถ เป็นอาคารก่ออิฐถือปูนหลังคาลด ๒ ชั้น มุงกระเบื้อง ประดับช่อฟ้า ใบระกา หางหงส์ มีเสารับพาไลโดยรอบบานประตูด้านหน้า และด้านหลังเป็นไม้แกะสลักรูปหงส์เกาะกิ่งไม้ ซุ้มประตูหน้าต่างเป็นลายปูนปั้น ลักษณะศิลปกรรมแบบจีนผสมตะวันตก ยอดซุ้มทำหลังคาปิดเป็นเส้นทแยงมุม มีภาพจิตรกรรมสีฝุ่นเล่าเรื่องรัตนพิมพวงศ์ (ตำนานพระแก้วมรกต) ใส่กรอบกระจกแขวนไว้ที่ผนังในพระอุโบสถ ฝีมือช่างสมัยรัชกาลที่ ๓ และรัชกาลที่ ๔
พระประธาน ในพระอุโบสถ เป็นพระพุทธรูปประดิษฐานอยู่เหนือรัตนบัลลังก์ มีเศวตฉัตร ๗ ชั้น มีพระอัครสาวกซ้ายขวา
พระวิหาร เป็นอาคารก่ออิฐถือปูน หลังคาลด ๒ ชั้น มุงกระเบื้อง ประดับช่อฟ้า ใบระกา หางหงส์ มีเสาพาไลโดยรอบ ภายในประดิษฐานพระพุทธรูป ปางมารวิชัย ศิลปะสุโขทัย พระนามว่า “หลวงพ่อสุข”
หอไตร เป็นอาคารไม้ฝาปกน เขียนลายรดน้ำปิดทอง บานประตูไม้แกะสลักลายเครือเถาฝีมือช่างสมัยรัตนโกสินทร์
พระพุทธรูปสำริด เป็นพระพุทธรูปสำริดนวโลหะ ปางมารวิชัย ศิลปะสมัยเชียงแสน ประดิษฐานอยู่หน้าพระประธานในพระอุโบสถ พระนามว่า “หลวงพ่อแสน”
ศาลสมเด็จพระเจ้าตากสิน เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก อยู่หน้าวัด สร้างขึ้นเป็นพระราชานุสรณ์ที่พระองค์ทรงบูรณปฏิสังขรณ์พระอารามตลอดรัชสมัย
วัดหงส์รัตนาราม เป็นพระอารามหลวงชั้นโท ชนิดราชวิหาร ตั้งอยู่เลขที่ ๑๐๒ แขวงวัดอรุณ เขตบางกอกใหญ่ กรุงเทพมหานคร มีที่ดินตั้งวัด เนื้อที่ ๔๖ ไร่ ๑ งาน ๒๓ ตารางวา